GİRİŞ
Kış ayları yaklaşırken Samsun evlerinde, turşu, reçel ve kurutmalık hazırlıkları başlar. Bu yiyecekler hem günlük sofralarda hem de uzun kış akşamlarında lezzet ve besin kaynağı olarak öne çıkar.
Samsun’un zengin sebze ve meyve çeşitleri, ev yapımı kışlık yiyecekler için ideal bir malzeme sağlar. Doğal ve katkısız hazırlanan bu ürünler, hem ekonomik hem de sağlıklı bir çözüm sunar.
TURŞU HAZIRLIĞI: KARADENİZ USULÜ LEZZETLER
Samsun’da kış turşuları genellikle lahana, salatalık, biber ve havuç kullanılarak hazırlanır. Evde turşu yapmak için temel adımlar şunlardır:
- Sebzeler iyice yıkanır ve dilimlenir.
- Cam kavanozlar steril hale getirilir.
- Sebzeler kat kat kavanoza yerleştirilir ve tuzlu su ile doldurulur.
- Karabiber, sarımsak veya defne yaprağı gibi ek malzemelerle aroma artırılır.
- Oda sıcaklığında birkaç gün bekletildikten sonra serin bir yere alınır.
Karadeniz usulü turşuların en önemli püf noktası, sebzelerin tazeliği ve tuz oranının dengesidir.
REÇEL HAZIRLIĞI: DOĞAL VE ŞEKERSİZ SEÇENEKLER
Kış için reçel hazırlığı, özellikle ayva, elma, vişne ve ayçiçek balı ile tatlandırılmış marmelatlar şeklinde yapılır. Samsun’da aileler genellikle meyveleri kendi bahçelerinden toplar.
Reçel yaparken adımlar şunlardır:
- Meyveler yıkanır, kabukları soyulur ve doğranır.
- Tencereye meyve ve şekeri ekleyip orta ateşte kaynatılır.
- Karışım koyulaşınca limon suyu eklenir ve kavanozlara sıcak şekilde doldurulur.
Ev yapımı reçeller, katkısız ve vitamin açısından zengin bir alternatif sunar. Özellikle kışın kahvaltılarda ve tatlılarda sıkça tercih edilir.
KURUTMALIKLAR: SEBZE VE MEYVELERİ KORUMANIN YOLU
Kış aylarında meyve ve sebzelerin tazeliğini uzun süre korumak için Samsun’da kurutmalıklar hazırlanır. Domates, biber, patlıcan ve elma en çok kurutulan ürünlerdir.
Kurutma yöntemi genellikle şöyledir:
- Sebze ve meyveler dilimlenir.
- Güneşte veya fırında düşük ısıda kurutulur.
- Kuruyan ürünler temiz kavanozlarda veya bez torbalarda saklanır.
Kurutmalıklar, çorba, yemek ve salatalarda pratik kullanım sağlar. Ayrıca doğal aroması sayesinde kış yemeklerini zenginleştirir.
KIŞLIK YİYECEKLERDE DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
|
Ürün |
Hazırlık Süresi |
Saklama Önerisi |
|
Turşu |
3–5 gün bekletme + serin yerde 2–3 ay |
Kavanozda serin ve karanlık ortam |
|
Reçel |
30–60 dakika kaynatma |
Cam kavanozda buzdolabı veya serin dolap |
|
Kurutmalık |
1–3 gün güneşte veya fırında |
Bez torba veya hava geçirmez kavanoz |
|
Meyve Kurusu |
2–3 gün güneşte |
Kavanoz veya hava geçirmez torba |
|
Sebze Kurusu |
2–4 gün |
Kavanoz, serin ve kuru ortam |
SSS (SIK SORULAN SORULAR)
1. Turşuda neden bazı sebzeler yumuşak oluyor?
Sebzelerin tazeliği ve tuz oranı yumuşaklığı etkiler. Bayat sebze veya fazla tuz, doku kaybına yol açabilir.
2. Reçel yaparken şekeri azaltabilir miyim?
Evet, meyveye bağlı olarak şekeri azaltabilirsiniz. Ancak kaynatma süresi uzadığında kıvam değişebilir.
3. Kurutmalık sebze ve meyveler ne kadar dayanır?
Doğru kurutulduğunda ve hava almayan kavanozlarda 6 aya kadar saklanabilir.
SONUÇ VE ÖNERİ
Samsun’da kışlık yiyecek hazırlığı, sadece bir gelenek değil; aynı zamanda besin değeri yüksek ve doğal bir yaşam tarzıdır. Turşu, reçel ve kurutmalıklar, kış boyunca hem sofranızı zenginleştirir hem de sağlıklı beslenmenize katkı sağlar.
Evde hazırlayacağınız kışlık yiyecekler, hem ailenizle paylaşabileceğiniz keyifli bir uğraş hem de Karadeniz’in zengin mutfağını evinize taşımanın yolu olacaktır.




