Cumhuriyet’in 1. yılında (1924) merkezi kararla tüm yurtta yapılan yıl dönümü kutlamaları Samsun’da da gerçekleşti. 29 Ekim’in 1925’te kanunla “millî bayram” ilan edilmesiyle Samsun’da ilk resmî Cumhuriyet Bayramı programlı törenlerle kutlandı. 1930’larda Cumhuriyet Meydanı, Valilik önü ve Halkevi çevresi törenlerin ana sahnesi oldu; fener alayları, bando konserleri ve okul gösterileri gelenek hâline geldi.
1924: İlk Yıl Dönümü Kutlamaları
Cumhuriyet’in ilanından bir yıl sonra, 1924’te merkezi karar doğrultusunda tüm yurtta yıl dönümü kutlamaları düzenlendi. Samsun’da da resmî kurumların koordinasyonuyla törenler, kabul ve okul etkinlikleri yapıldı. Bu yıl, 29 Ekim’in henüz “millî bayram” statüsünde olmadığı bir geçiş dönemiydi.
1925: İlk Resmî Cumhuriyet Bayramı
TBMM’nin 1925’te kabul ettiği kanunla 29 Ekim, resmen “millî bayram” ilan edildi. Böylece Samsun’da 29 Ekim 1925, programlı ve resmî bir Cumhuriyet Bayramı olarak kutlandı. Valilik ve belediye koordinasyonunda; sabah tebrik kabulü, meydan töreni, konuşmalar ve akşam fener alayı gibi unsurlar standarda kavuştu.
1930’larda Tören Coğrafyası: Meydan–Valilik–Halkevi Ekseni
1930’lu yıllar boyunca kutlamaların ana sahneleri netleşti. Cumhuriyet Meydanı’nda bayrak töreni ve konuşmalar yapılırken, Atatürk Anıtı’na çelenk sunumu törenlerin vazgeçilmezi oldu. Akşamları fener alayları düzenlendi; askeri bando veya Halkevi bandosu şehir içinde kortejlere eşlik etti. Okullar gösteriler ve şiirlerle programa katılırken, bazı yıllarda yeni kamu yapılarının açılışları 29 Ekim’e denk getirildi.
Erken Dönemden Kareler Cumhuriyetin 10. yılı kutlamalarından fotoğraflar
Samsun'un değişik yerlerinden Baki Sarısakal arşivinden Cumhuriyetin 10. yıl kutlamalarını gösteren fotoğraflar haber detay sonunda.
Programların Tipik Akışı
Sabah saatlerinde Valilik’te tebrik kabulü ile başlayan gün, meydandaki resmî tören, konuşmalar ve Anıt’a çelenk sunumuyla devam ederdi. Öğleden sonra okul gösterileri ve spor karşılaşmaları yapılır, akşam ise fener alayı ve bando konseriyle kutlamalar şehrin ana caddelerine yayılırdı.
Samsun’un Cumhuriyet Hafızası
1925’ten itibaren resmî statü kazanan 29 Ekim kutlamaları, Samsun’da sadece bir tören günü değil, kentin Cumhuriyet kimliğini kolektif olarak hatırladığı ve yenilediği bir hafıza pratiği hâline geldi. Meydan, Valilik, Halkevi ve anıt ekseninde şekillenen bu gelenek, sonraki on yıllarda da farklı unsurlar eklenerek sürdü.
Cumhuriyetin 10. Yıl Kutlamalarından Fotoğraflar Baki Sarısakal Arşivinden:
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları. Çarşamba’da Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları.
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları. Samsun Sovyet Konsolosluğu (Günümüzde Yerinde Samsun Barosu Lokali Var) ve Devlet Demiryolları İdare Binası (Günümüzde Kent Müzesi) Önünde Samsunlular Cumhuriyet Bayramını Kutluyor.
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları. Askerlerimiz Resmigeçitte.
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları. Bafralı Vatandaşlar Cumhuriyet Bayramı Kutlamalarında.
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları. Çarşamba’da Cumhuriyet Bayramı Nedeniyle Düzenlenen Güreş Müsabakaları.
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları. Bafra’da Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları Nedeniyle Kurulan Zafer Takı.
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları Samsun Valisi, Belediye Başkanı ve Sivil Erkan Hükümet Konağı Kapısı Önünde
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları. Çarşamba’da Bulunan Okullar Öğretmen ve Öğrencileri Cumhuriyet Bayramı Tören Alanında.
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları Samsun Köylerinden Gelmiş Olan Vatandaşlar Törenlerde.
Samsun Cumhuriyet’in 10. Yıl Kutlamaları. Samsun Halkevi Üyeleri ve Köylü Kadınlarımız Samsun Halkevi Önünde.
