KIŞ DENİZİNİN HUZUR VE ZORLUĞU
Samsun’un kuzey ucunda yer alan Yakakent, Karadeniz kıyısında kış aylarında bile denizle iç içe yaşayan bir kasabadır. Kış denizi burada hem huzurun hem de mücadelenin simgesidir. Dalgaların sesi, soğuk rüzgâr ve sabahın erken saatlerinde limandan ayrılan tekneler, Yakakent’in kış ritmini oluşturur.
Kasım ayından itibaren havalar sertleşse de balıkçılar için sezon devam eder. Hamsi, istavrit ve mezgit, Yakakent sularında en çok avlanan türler arasında yer alır. Balıkçılar, her sabah gün doğmadan teknelerine binerek, Karadeniz’in bazen sakin bazen hırçın yüzüyle mücadele eder.
Kış aylarında denizin yüzeyi gri bir ayna gibidir. Bu manzara, Yakakent’e gelen fotoğrafçılar ve doğaseverler için eşsiz kareler sunar. Ancak bu güzelliğin ardında rüzgârla, yağmurla ve dalgalarla süren zorlu bir yaşam vardır.
BALIKÇILARIN KIŞ MESAİSİ VE EMEĞİN GÜNÜ
Yakakent balıkçıları için kış sabahı, günün en yoğun ve en sessiz zamanıdır. Henüz ortalık karanlıkken başlayan hazırlıklar, ağların kontrol edilmesiyle sürer. Deniz suyuyla sertleşmiş eller, rüzgârla yanan yüzler bu emeğin doğal parçasıdır.
Balıkçı tekneleri genellikle sabah saat 4-5 civarında limandan ayrılır. Hava durumuna göre sefer süresi değişir; bazen birkaç saat, bazen de tüm günü bulur. Dönüşte limanda kadınlar ve gençler bekler; ağların temizlenmesi, balıkların tasnifi bu dayanışmanın bir parçasıdır.
Yerel üreticiler, Yakakent Balıkçı Kooperatifi çatısı altında satışlarını düzenler. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Samsun genelinde yılda yaklaşık 25 bin ton balık avlanmakta, bunun hatırı sayılır bir bölümü Yakakent ve çevresinden sağlanmaktadır.
KIŞIN BALIK TÜRLERİ VE LEZZET GELENEĞİ
Kış aylarında Yakakent denizlerinde özellikle hamsi, istavrit, mezgit ve barbun bolca çıkar. Bu dönem aynı zamanda Karadeniz mutfağının en zengin zamanıdır. Hamsi tava, istavrit buğulama, mezgit ızgara sofraların vazgeçilmezidir.
Aşağıdaki tabloda Yakakent’te kış aylarında en çok tutulan balık türleri ve avlanma dönemleri yer almaktadır:
Balık Türü Avlanma Dönemi Ortalama Boy (cm) Yerel Tüketim Şekli
Hamsi Kasım - Şubat 10–13 Tava, buğulama
İstavrit Aralık - Mart 12–15 Izgara, kızartma
Mezgit Kasım - Nisan 15–20 Kızartma, fırın
Barbun Ocak - Mart 10–14 Tava
Palamut Kasım - Aralık 25–35 Izgara
Lüfer Aralık 30–40 Izgara
Bu çeşitlilik, Yakakent’in gastronomik kültürüne de yansır. Kışın, liman çevresinde kurulan küçük balık tezgâhları taze ürünleriyle bölge halkının uğrak noktasıdır.
KIŞ DENİZİNİN HİKÂYESİ: YAŞAM, SABIR VE DAYANIŞMA
Yakakent’te balıkçılık sadece bir meslek değil, bir yaşam biçimidir. Kışın soğuğu, denizin dalgası ve rüzgârın sertliği, burada dayanışmayı daha da güçlendirir. Her liman dönüşü, paylaşılmış bir ekmeğin, birlikte kazanılmış bir mücadelenin hikâyesidir.
Balıkçılar, özellikle genç kuşağa bu mesleği sevdirme konusunda çaba göstermektedir. Ancak denizde çalışmanın zorlukları, ekonomik belirsizlikler ve hava şartları, bu geleneği sürdürmeyi her geçen yıl daha da güçleştirir. Samsun Üniversitesi Denizcilik Fakültesi’nin araştırmalarına göre, bölgedeki aktif balıkçı sayısı son on yılda %20 azalmıştır.
Buna rağmen Yakakent’te balıkçılık kültürü canlılığını korur. Her yıl ocak ayında düzenlenen “Kışın Balık Şenliği” ile bölge halkı hem deniz ürünlerini tanıtır hem de dayanışma ruhunu yaşatır.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Yakakent’te kışın denize girilir mi?
Kış aylarında deniz suyu sıcaklığı 8–10°C civarında olduğundan yüzmek önerilmez. Ancak sahil yürüyüşleri ve manzara fotoğrafçılığı için ideal bir dönemdir.
Kışın Yakakent’te hangi balıklar yenir?
Kasım-Şubat arası hamsi, Aralık-Mart arası istavrit, kış boyunca mezgit ve barbun taze olarak bulunabilir. Balık sezonu boyunca Yakakent limanı çevresinde taze satış noktaları açıktır.
Yakakent balıkçılarını sabah görmek mümkün mü?
Evet. Özellikle sabah 5–7 arası limanda hazırlık yapan balıkçılar görülebilir. Fotoğraf çekmek isteyenler için gün doğumu saatleri en uygun zamandır.
SONUÇ: KIŞ DENİZİNİN EMEK VE HUZUR HİKAYESİ
Yakakent’te kış, hem doğanın hem de emeğin farklı bir yüzünü gösterir. Balıkçıların sabrı, denizin gücüyle birleşir; her dalga bir hikâye, her ağ bir umut taşır. Kışın soğuğuna rağmen, Yakakent limanı yaşam doludur.
Kış denizi burada sadece balıkçılık değil; kültür, dayanışma ve doğayla uyum içinde yaşamanın sembolüdür. Samsun’un kuzeyinde, Karadeniz’in kıyısında, Yakakent kışın bile sıcacık bir ruh taşır.
