Samsun, Karadeniz’in sağlık hizmetlerine erişim açısından güçlü illerinden biri olsa da, vatandaşların bazı günlük alışkanlıkları ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor.
Aile hekimleri, özellikle mevsim geçişlerinde ve yoğun stres dönemlerinde yapılan basit hataların kronik hastalıkların tetikleyicisi haline geldiğini belirtiyor.
Uzmanlara göre, “Samsun’da vatandaşların en çok yaptığı 5 sağlık hatası” hem bireysel farkındalık hem de toplum sağlığı açısından üzerinde durulması gereken bir konu.
🚫 1. Doktora Gitmeden İlaç Kullanmak
Samsun’da sık rastlanan sağlık alışkanlıklarından biri, reçetesiz ilaç kullanımıdır.
Vatandaşların önemli bir kısmı, grip, baş ağrısı veya mide rahatsızlığı gibi şikayetlerde kendi kendine ilaç almayı tercih ediyor.
Aile hekimleri, bu durumun hem ilaç direncini artırdığını hem de yanlış doz kullanımına yol açtığını vurguluyor.
Özellikle antibiyotiklerin bilinçsiz kullanımı, bağışıklık sistemini zayıflatmakla kalmayıp tedavi sürecini de uzatıyor.
Samsun İl Sağlık Müdürlüğü verilerine göre, 2024 yılında yapılan denetimlerde antibiyotik reçete dışı satışlarının %15 oranında azaldığı, ancak hâlâ yeterli farkındalığın oluşmadığı belirtiliyor.
🍔 2. Düzensiz Beslenme ve Hızlı Tüketim
Şehir hayatının temposu, sağlıklı beslenme alışkanlıklarını olumsuz etkiliyor.
Samsun’da özellikle çalışan kesim, öğün atlama veya fast food tarzı beslenme eğiliminde.
Bu durum obezite, diyabet ve yüksek tansiyon gibi hastalıkların görülme sıklığını artırıyor.
Samsun Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin yaptığı araştırmaya göre, kentteki yetişkinlerin %37’si “kahvaltıyı sıklıkla atladığını” ifade ediyor.
Uzmanlar, düzenli ve dengeli beslenmenin bağışıklık sistemini güçlendirdiğini, özellikle mevsim geçişlerinde sebze-meyve tüketiminin artırılması gerektiğini belirtiyor.
C vitamini, omega-3 ve lif yönünden zengin besinlerin tüketimi; kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu etki sağlıyor.
💤 3. Uyku Düzenine Dikkat Etmemek
Samsun’da vatandaşların yaptığı bir diğer önemli sağlık hatası da yetersiz uyku.
Gece geç saatlere kadar ekran başında kalmak veya telefon kullanmak, uyku kalitesini düşürüyor.
Uzmanlara göre, yetişkin bir bireyin günde en az 7 saat uyuması gerekiyor.
Uyku eksikliği, hem bağışıklık sistemini zayıflatıyor hem de depresyon ve anksiyete riskini artırıyor.
Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. G. Kaya, “Nemli iklim koşullarında kaliteli uyku, vücudun yenilenmesi için büyük önem taşır. Hava değişkenliği uyku düzenini etkiler” diyerek vatandaşları uyarıyor.
🚶♂️ 4. Hareketsiz Yaşam Tarzı
Teknolojinin yaygınlaşması ve ofis ortamında geçirilen uzun saatler, Samsun’da hareketsiz yaşamı artırıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2024 verilerine göre, Samsun’da yetişkinlerin %46’sı “haftada bir kez bile egzersiz yapmadığını” belirtti.
Bu oran, kalp-damar hastalıkları ve obezite açısından ciddi risk taşıyor.
Basit yürüyüşler, asansör yerine merdiven kullanımı veya düzenli nefes egzersizleri bile uzun vadede büyük fark yaratabilir.
Uzmanlar, Karadeniz kıyısındaki yürüyüş yollarının ve sahil parkurlarının daha aktif kullanılmasını öneriyor.
💉 5. Düzenli Sağlık Kontrollerini İhmal Etmek
Samsun’da birçok kişi yalnızca hastalandığında doktora gidiyor.
Oysa düzenli sağlık kontrolleri, hastalıkların erken teşhisinde kritik öneme sahip.
Aile hekimleri, özellikle 40 yaş üzerindeki bireylerin yılda en az bir kez kan şekeri, kolesterol, tansiyon ve akciğer taraması yaptırması gerektiğini vurguluyor.
Kadınlar için meme ve rahim ağzı taramaları, erkekler için prostat kontrolleri erken teşhiste hayat kurtarıcıdır.
Samsun İl Sağlık Müdürlüğü, KETEM (Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi) aracılığıyla ücretsiz tarama hizmetleri sunduğunu duyurmuştur.
Bu hizmetlerden yararlanmak, hem bireysel hem de toplumsal sağlık bilincini güçlendirir.
📊 En Sık Yapılan 5 Sağlık Hatası ve Olası Sonuçları
| Sağlık Hatası | Olası Sonuç |
|---|---|
| Reçetesiz ilaç kullanımı | İlaç direnci, yan etkiler |
| Düzensiz beslenme | Obezite, diyabet |
| Yetersiz uyku | Depresyon, bağışıklık zayıflığı |
| Hareketsizlik | Kalp hastalıkları, kas erimesi |
| Kontrol ihmal etmek | Geç teşhis, tedavi gecikmesi |
