Sağlıklı yaşamı desteklediği ve yaşlanmayı geciktirdiği düşüncesiyle kullanılan bu takviyelerin, aksine yaşam süresini kısalttığının ortaya konulduğunu söyledi.
Antioksidanların A ve E vitamini, koenzim Q10, beta-karoten ve asetil-sistein gibi maddeler içerdiğini belirten Özkaya, uzun yıllardır bu maddelerin serbest radikalleri azaltarak yaşlanmayı yavaşlattığına inanıldığını ancak yeni bilimsel araştırmaların bunun tam tersini gösterdiğini ifade etti.
"Ömrü uzatmıyor, bazıları riski artırıyor"
Özkaya, son 20 yılda yapılan geniş kapsamlı araştırmaların antioksidan takviyelerinin yaşlanmayı geciktirmediğini ve ölüm oranlarını düşürmediğini ortaya koyduğunu aktardı. The Journal of the American Medical Association (JAMA) dergisinde yayımlanan meta-analizi hatırlatarak şu bilgileri paylaştı:
“Araştırmada beta-karoten, A, C ve E vitaminleri ile selenyum değerlendirildi. Takviye kullananlarda ölüm riski plasebo grubuna göre yüzde 4 daha yüksek bulundu. Beta-karoten, E vitamini ve yüksek doz A vitamini alanlarda risk daha da artıyor. C vitamini ve selenyumun ise belirgin bir yararı gösterilemedi.”
"Bazı takviyeler kanser riskini yükseltebiliyor"
Özkaya, özellikle E vitamini takviyesinin erkeklerde prostat kanseri riskini artırdığına, A vitamini kullanımının ise kemik kırığı riskini yükselttiğine dair bulgular bulunduğunu dile getirdi. Kanser hücrelerinin yüksek miktarda serbest radikal ürettiğini belirten Özkaya, antioksidanların bu radikalleri nötralize ettiğinde kanser hücrelerinin büyümesine dolaylı fayda sağlayabileceğini söyleyerek bu nedenle kanser hastalarında antioksidan takviyelerinin genellikle önerilmediğini ifade etti.
"Yaşlanma tek nedene indirgenemez"
Yaşlanmanın yalnızca oksidatif stresle açıklanamayacağını vurgulayan Özkaya, sürece birçok biyolojik mekanizmanın dahil olduğunu belirtti. Antioksidan takviyelerinin eksiklik olmadığı sürece fayda sağlamadığını yineledi.
"Sağlıklı bireylerin takviye kullanması için gerekçe yok"
Hekim kontrolünde eksiklik giderilmesinin mümkün olduğunu ancak sağlıklı bireylerde yüksek doz takviyelerin hiçbir fayda göstermediğini söyleyen Özkaya, şu değerlendirmede bulundu:
“Beta-karoten, A ve E vitamini tek başına ya da kombinasyonda kullanıldığında ölüm oranını artırıyor. C vitamininin ömrü uzattığına dair kanıt yok. Kalp hastalıklarını ve kanseri önlemek için milyonlarca kişinin bu ürünlere yöneldiği düşünülürse bulgular halk sağlığı açısından dikkat çekicidir.”
"Takviye yerine ücretsiz destek hizmetleri kullanılabilir"
Özkaya, vatandaşların sağlıklı yaşam adına bilinçsiz takviye tüketmek yerine Sağlık Bakanlığı tarafından sunulan profesyonel desteklerden yararlanabileceğini hatırlatarak şunları ekledi:
“Hemen her ilçede bulunan Sağlıklı Hayat Merkezlerinde diyetisyen, psikolog ve fizyoterapistler tarafından ücretsiz danışmanlık hizmeti veriliyor. Bireyler sağlıklarını korumak için bu merkezlerden yararlanabilir, daha bilimsel ve kontrollü yöntemlerle destek alabilir.”
