Samsun’da kışın en çok tüketilen yöresel yemekler

GİRİŞ

Samsun mutfağı, Karadeniz’in sert ama bereketli kışlarına uygun şekilde şekillenmiştir. Bol tahıllı, etli, sebzeli ve enerji veren yemekler; hem doyurucu hem de vücudu sıcak tutan niteliktedir. Yöre halkı, kış aylarında tarım ürünlerini değerlendirir, geleneksel yöntemlerle hazırladığı yiyeceklerle hem doğanın hem kültürün izini sofraya taşır.

İşte Samsun’da kışın en çok tüketilen yöresel yemekler, hem geleneksel lezzetleriyle hem de yaşattıkları sıcacık anılarla…

PANCAR (KARA LAHANA) YEMEKLERİ: KIŞ SOFRALARININ OLMAZSA OLMAZI

Samsun’da “pancar” denildiğinde akla hemen kara lahana gelir. Özellikle Terme, Salıpazarı ve Çarşamba ilçelerinde pancar sarması, pancar çorbası ve pancar kavurması kış sofralarının vazgeçilmezidir.

Pancar sarması, ince doğranmış kara lahana yapraklarının içine bulgur, pirinç, soğan ve baharat karışımının sarılmasıyla yapılır. Üzerine ekşi domates salçası ve zeytinyağı gezdirilerek pişirilir.
Pancar kavurması ise, haşlanmış kara lahananın mısır unu ve tereyağıyla kavrulmasıyla hazırlanır. Bu yemekler hem tok tutar hem de soğuk havalarda vücuda enerji verir.

Kış aylarında Samsun sofralarında pancar yemeklerinin bu kadar sık tercih edilmesi, hem doğal vitamin deposu olmalarından hem de yöre kültürünün vazgeçilmez bir parçası olmalarından kaynaklanır.

KEŞKEK: KÖY DÜĞÜNLERİNDEN KIŞ SOFRALARINA

Keşkek, Samsun’un köylerinde hem kış aylarında hem de özel günlerde yapılan geleneksel bir yemektir. Yarma buğday (dövme) ve etin uzun saatler boyunca pişirilmesiyle elde edilir. Eskiden bakır kazanlarda, odun ateşinde pişirilen keşkek, günümüzde de hâlâ aynı özenle yapılır.

Kış mevsiminde keşkek, hem doyurucu hem de ısıtıcı bir ana yemektir. Üzerine eritilmiş tereyağı ve kırmızı biber gezdirilerek servis edilir. “Keşkek karıştırmak” deyimi, bu yemeğin hazırlanmasındaki sabır ve emeği anlatan yöresel bir ifadedir.

Samsun’da keşkek, sadece bir yemek değil; birlik, paylaşım ve dayanışma geleneğinin sembolüdür.

HALUÇKA (HAMURLU TAVUK) YEMEĞİ: ŞİFALI VE BESLEYİCİ

Haluçka, Samsun mutfağının kış aylarında en çok yapılan şifalı yemeklerinden biridir. Tavuk suyu içinde pişirilen küçük hamur parçalarıyla hazırlanır ve genellikle hastalık zamanlarında vücut direncini artırmak için tüketilir.

Hamurdan küçük parçalar koparılıp kaynayan tavuk suyuna atılır. Üzerine kızdırılmış tereyağı, nane ve kırmızı biber gezdirilerek servis edilir. Bu yönüyle Haluçka, hem çorba hem ana yemek niteliği taşır.

Samsun’da Genç Girişimciler ve Start-Up Kültürü

İçeriği Görüntüle

Özellikle Bafra ve Alaçam yörelerinde yapılan bu yemek, “kışın iç ısıtan Samsun yemekleri” arasında en çok bilinenlerden biridir.

MISIR UNLU TARİFLER: NEBIYAN’DAN GELEN LEZZET

Samsun’da mısır unu, kış mutfağının temel malzemelerinden biridir. Bu un, hem çorbalarda hem de hamur işlerinde kullanılır. Özellikle mıhlama, mısır ekmeği ve mısır unlu pancar kavurması kış aylarında sofralarda sıkça yer alır.

Nebiyan Dağı çevresinde yetişen doğal mısırdan yapılan un, yüksek aromasıyla dikkat çeker. Mısır ekmeği, çoğu yöresel yemeğin yanında servis edilirken, tereyağlı mıhlama kahvaltı sofralarının vazgeçilmezidir.

Soğuk havalarda mısır ununun besleyiciliği, Samsun halkının yüzyıllardır sürdürdüğü geleneksel beslenme biçimini yansıtır.

FASULYE VE BARBUNYA YEMEKLERİ: KIŞIN BOL PROTEİNLİ LEZZETİ

Kış aylarında et bulunmadığı zamanlarda, Samsunlular protein ihtiyacını kuru fasulye ve barbunyadan karşılar. Özellikle Bafra fasulyesi, lezzeti ve diriliğiyle bölge genelinde ün kazanmıştır.

Fırında pişirilen kuru fasulye, özellikle soğuk günlerde mısır ekmeğiyle birlikte servis edilir. Barbunya yemeği ise zeytinyağlı versiyonuyla daha hafif bir alternatiftir. Her iki yemek de Samsun mutfağında kışın en çok tüketilen yöresel yemekler arasında yer alır.

Bu yemekler sadece karın doyurmaz; aynı zamanda evlerde paylaşılan sıcacık anıların da simgesidir.

KIŞIN EN ÇOK TÜKETİLEN SAMSUN YEMEKLERİ ÖZET TABLOSU

SAMSUN MUTFAĞINDA KIŞ GELENEĞİ: BİRLİK VE PAYLAŞIM

Samsun’un kırsal bölgelerinde kış yemekleri yalnızca beslenme değil, dayanışma kültürünün bir parçasıdır. Özellikle uzun kış gecelerinde aileler bir araya gelir, tencerede keşkek veya pancar kavurması pişer, soba üzerinde mısır ekmeği kızarır.

Yemeklerin yanında mutlaka turşu, yoğurt ve ev yapımı tereyağı bulunur. Böylece kışın hem enerji ihtiyacı karşılanır hem de geleneksel mutfak kültürü sürdürülür.

Bu yönüyle Samsun’un kış sofraları sadece birer yemek değil, yaşayan bir kültür mirası niteliğindedir.

SSS (SIK SORULAN SORULAR)

1. Samsun’un kış yemeklerinde genellikle hangi malzemeler kullanılır?
Mısır unu, kara lahana, buğday, yoğurt, et ve tereyağı kış aylarında en çok kullanılan malzemelerdir.

2. Bu yemekler Samsun dışında da bulunabilir mi?
Evet, bazı benzer tarifler Karadeniz’in diğer illerinde de yapılır; ancak Samsun versiyonları genellikle daha yoğun kıvamlı ve yöreye özgü malzemelerle hazırlanır.

3. Kışın Samsun’da bu yemekleri nerede tadabilirim?
Bafra, Vezirköprü ve Çarşamba’daki yöresel restoranlarda; ayrıca şehir merkezinde bulunan “Samsun Mutfakları” konseptli mekânlarda bu yemekleri deneyebilirsiniz.

SONUÇ VE ÖNERİ

Samsun’da kışın en çok tüketilen yöresel yemekler, sadece karın doyurmaz; geçmişten bugüne taşınan geleneklerin de canlı birer temsilcisidir. Mısır unu, kara lahana, et ve tereyağıyla hazırlanan bu tarifler, hem doğayla uyumlu hem de besin değeri yüksek yemeklerdir.

Soğuk bir Samsun akşamında soba başında keşkek, pancar sarması ya da haluçka eşliğinde paylaşılan bir sofra, aslında Karadeniz kültürünün sıcacık ruhunu yansıtır. Kış aylarında bu yöresel lezzetleri deneyerek, hem bedeninizi hem kalbinizi ısıtabilirsiniz.