TARİHTEN BUGÜNE ŞİFANIN MERKEZİ: HAVZA
Samsun’un en eski yerleşim yerlerinden biri olan Havza, tarih boyunca “şifalı sular diyarı” olarak bilinir. İlçe merkezine sadece birkaç kilometre uzaklıkta yer alan Havza Kaplıcaları, Roma döneminden bu yana sağlık arayışında olanların uğrak noktasıdır.
Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü verilerine göre, Havza’daki termal suların geçmişi 2000 yıl öncesine kadar uzanır. Osmanlı döneminde bile padişah fermanlarıyla koruma altına alınan bu kaynaklar, bugün modern tesislerle donatılmıştır. Her yıl yaklaşık 100 bin kişi, özellikle kış aylarında kaplıcalarda şifa aramaktadır.
Soğuk Karadeniz kışında, sıcak suyun buharıyla dolan Havza havası, hem fiziksel hem de ruhsal bir yenilenme sağlar.
KAPLICALARIN BİLİMSEL GÜCÜ: SUYUN ŞİFASI
Havza Kaplıcaları’nın suları ortalama 56–70°C sıcaklığa sahiptir ve yüksek mineral yoğunluğuyla Türkiye’nin en güçlü termal kaynakları arasında yer alır. TÜBİTAK MAM (Marmara Araştırma Merkezi) analizlerine göre bu sularda sodyum, kalsiyum, magnezyum, bikarbonat ve sülfat mineralleri yoğun olarak bulunur.
Bu içerik, kaplıca sularını özellikle romatizma, eklem ağrıları, cilt rahatsızlıkları ve stres kaynaklı hastalıklar için faydalı kılar. Ayrıca, doktor önerisiyle yapılan 15–20 günlük kürler, tedavi sürecini destekler.
Tablo: Havza Kaplıcaları Termal Su Özellikleri
Özellik Değer / Bilgi
Sıcaklık 56–70°C
Mineral içeriği Sodyum, kalsiyum, magnezyum, sülfat
pH değeri 7.5
Tedavi alanları Romatizma, eklem, cilt, stres
Kullanım şekli Banyo ve içme kürü
Kaynak sayısı 17 doğal kaynak
Kış aylarında havanın soğukluğu ile suyun sıcaklığı arasında oluşan kontrast, dolaşım sistemini harekete geçirir. Bu nedenle uzmanlar, özellikle soğuk havalarda yapılan termal banyoların bağışıklık sistemini güçlendirdiğini belirtmektedir.
HAVZA’DA KIŞ TURİZMİ VE DİNLENME KÜLTÜRÜ
Havza, sadece sağlık turizmiyle değil, aynı zamanda huzurlu atmosferiyle de öne çıkar. İlçede yer alan Havza Termal Otel, Kerimoğlu Kaplıcaları ve Medikal Termal Tesisi gibi merkezler, kış aylarında doluluk oranı en yüksek tesisler arasındadır.
Termal tatil için gelen ziyaretçiler, aynı zamanda Havza Atatürk Evi, Havza Belediye Hamamı ve Karakaya Baraj Gölü gibi noktalarda da vakit geçirebilir. Özellikle kış aylarında karla kaplı doğa manzarasıyla çevrili kaplıca havuzları, ziyaretçilere kartpostallık bir görüntü sunar.
Samsun Büyükşehir Belediyesi Turizm Dairesi verilerine göre, Havza’ya gelen turistlerin %60’ı termal turizm için, %25’i doğa turizmi için, %15’i ise kültürel gezi amacıyla ilçeye uğramaktadır.
HAVZA’NIN KIŞ LEZZETLERİ: ŞİFAYA EŞLİK EDEN YEMEKLER
Kaplıca sonrası enerji veren yöresel yemekler, Havza deneyiminin ayrılmaz bir parçasıdır. Keşkek, etli pancar yemeği, mısır çorbası ve tirit gibi geleneksel lezzetler, kış aylarında sofraları süsler.
Havza Kadın Kooperatifi, son yıllarda yöresel üretimi destekleyerek kışın ev ekonomisine katkı sağlamaktadır. Kadınlar ev yapımı erişte, reçel, tarhana ve salça üretimiyle hem geleneksel tatları yaşatmakta hem de turistik satış noktalarına katkı sunmaktadır.
Bu üretim ağı, bölge turizmine ekonomik bir canlılık kazandırırken, kadın emeğinin görünürlüğünü artırmaktadır.
KAPLICALARA NASIL GİDİLİR VE NE ZAMAN GİDİLMELİ?
Samsun şehir merkezine 85 kilometre mesafede yer alan Havza’ya ulaşım, karayoluyla ortalama 1,5 saat sürer. D010 Karadeniz Sahil Yolu ve Havza bağlantı güzergâhları kış aylarında düzenli olarak temizlenmektedir.
Ziyaret için en uygun dönem Aralık ile Mart ayları arasıdır. Bu dönemde termal sular en verimli sıcaklık değerlerine ulaşır. Ayrıca, kış aylarında yapılan termal kürler, soğuk algınlığı ve kas ağrılarına karşı koruyucu etki gösterir.
Samsun İl Sağlık Müdürlüğü uyarısına göre, kaplıca tedavisi görecek kişilerin kronik kalp hastalığı, yüksek tansiyon veya diyabet durumlarında mutlaka doktora danışması önerilmektedir.
SIK SORULAN SORULAR
1. Havza Kaplıcaları’nın suyu içilebilir mi?
Evet. Belirli kaynaklardan elde edilen termal su, düşük mineral oranı sayesinde doktor kontrolünde içme kürü olarak kullanılabilir.
2. Havza’da konaklama imkânları nasıldır?
İlçede 3 ve 4 yıldızlı termal oteller, pansiyonlar ve sağlık turizmine uygun medikal tesisler bulunmaktadır. Özellikle kış sezonunda rezervasyon yaptırmak önerilir.
3. Kaplıca ziyareti ne kadar sürmeli?
Uzmanlar, günde 15–20 dakika, toplamda 10–15 seanslık kürlerin vücuda en uygun faydayı sağladığını belirtmektedir.
SONUÇ: KIŞIN SICAK ŞİFASI HAVZA’DA
Havza Kaplıcaları, Karadeniz’in sert kışına karşı doğanın sunduğu en yumuşak cevaptır. Yüzyıllardır süregelen termal gelenek, bugün modern tesislerle birleşerek hem sağlık hem de huzur turizmine dönüşmüştür.
Kışın karla kaplı bir manzara eşliğinde sıcak suya girmek, yalnızca bedeni değil, zihni de arındırır. Şifalı suyun gücüyle yenilenmek, tarih ve doğa arasında dingin bir nefes almak isteyen herkes için “Havza Kaplıcaları’nda kışın şifa arayışı” unutulmaz bir deneyimdir.