KIŞIN SALIPAZARI’NDA HAYAT KÖY PAZARLARINDA AKAR
Samsun’un doğusunda yer alan Salıpazarı, Karadeniz’in yeşil vadileri arasında kışın dahi üretimle yaşayan bir ilçedir. Soğuk havalarda bile halkın buluşma noktası olan köy pazarları, sadece alışverişin değil, aynı zamanda sohbetin ve kültürün de merkezi olur.
Her hafta kurulan pazarlar, yöresel sebze-meyvelerden el işi ürünlere kadar zengin bir çeşitlilik sunar. Bu pazarların en özel yanı ise tezgâhların büyük kısmını kadın üreticilerin kurmasıdır. Salıpazarı köy pazarları, kadınların ekonomik hayata katılımının somut bir göstergesidir.
ÜRETİCİ KADINLARIN EMEĞİ KIŞI ISITIR
Kış aylarında Salıpazarı’nda üretim bitmez, sadece şekil değiştirir. Kadınlar yazdan hazırladıkları reçelleri, turşuları ve kurutulmuş otları tezgâhlara taşır. El örgüsü çoraplar, yün kazaklar, el yapımı sepetler; her biri uzun kış gecelerinin emeğidir.
Salıpazarı Kadın Kooperatifi üyeleri, yöresel ürünleri markalaştırma konusunda önemli adımlar atmıştır (Kaynak: Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü). Bu sayede köy kadınları hem gelir elde eder hem de geleneksel üretim yöntemlerini yaşatır.
Birçok üretici, ürünlerinin sadece ticari değil, kültürel bir değer taşıdığını da vurgular. “Her kavanoz reçel, bir hikâye taşır” diyen üretici Ayşe Hanım gibi birçok kadın, el emeğini bölge ekonomisine kazandırmaktadır.
KIŞ TEZGAHLARININ ZENGİN ÜRÜNLERİ
Köy pazarlarında satılan ürünler, tamamen doğal ve katkısız olmasıyla dikkat çeker. Salıpazarı’nda kış aylarında pazarlarda en çok rastlanan ürünler arasında şunlar bulunur:
Ürün Adı Üretici Grubu Üretim Dönemi Özellik Ortalama Fiyat (₺) Satış Noktası
Ev Yapımı Pekmez Kadın üreticiler Sonbahar Üzümden geleneksel yöntemle 120 Köy Pazarı
Organik Bal Aile işletmeleri Yıl boyu Yayla balı, katkısız 350 Pazar & Online
Turşu Çeşitleri Kadın kooperatifleri Kışlık Karışık, acılı, sarımsaklı 70 Yerel Pazar
Kurutulmuş Otlar Bireysel üreticiler Yaz sonu Ihlamur, kekik, nane 50 Aktar tezgâhları
El Örgüsü Çorap Kadın üreticiler Kış Yün ipten, el yapımı 90 Köy Pazarı
Fındık Ezmesi Aile işletmeleri Yıl boyu Kavrulmuş fındıktan 180 Pazar & Dükkan
Bu tablo, Salıpazarı köy pazarlarının sadece bir alışveriş noktası değil, aynı zamanda sürdürülebilir üretimin örneği olduğunu gösterir.
KIŞ PAZARLARININ SOSYAL HAYATA KATKISI
Köy pazarları, sadece üretim değil, toplumsal dayanışma açısından da önemli bir rol oynar. Her pazar günü, ilçenin farklı köylerinden gelen üreticiler, ortak bir kültürün parçası olarak buluşur. Bu buluşmalar, kadınların sosyal çevresini genişletirken, genç nesiller için de geleneksel üretimi öğrenme fırsatı yaratır.
Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü verilerine göre, son yıllarda Salıpazarı kırsal turizmi kapsamında köy pazarlarına yapılan ziyaretlerde artış yaşanmıştır. Şehir dışından gelen turistler, hem yöresel ürünleri tatma hem de üretim süreçlerini yerinde gözlemleme şansı bulur.
KIŞIN SALIPAZARI’NDA ÜRETİMİN GİZLİ KAHRAMANLARI
Salıpazarı’ndaki üretici kadınların hikâyeleri, sabır, emek ve inançla örülüdür. Kar yağarken dahi üretimden vazgeçmeyen bu kadınlar, köy evlerinde soba başında çalışır; ürünlerini pazara taşırken “emeğin sıcaklığı” ile yola çıkarlar.
Birçoğu için üretim, yalnızca geçim kaynağı değil, bir yaşam biçimidir. Bu nedenle köy pazarları, kadınların sesi olur; kimisi çocuklarının eğitimine katkı sağlar, kimisi kendi markasını kurma yoluna girer.
Salıpazarı Belediyesi’nin desteklediği yerel üretici projeleri, bu kadınların pazara erişimini kolaylaştırarak kırsal kalkınmaya önemli katkılar sunmaktadır.
SIKÇA SORULAN SORULAR
1. Salıpazarı köy pazarları hangi günler kuruluyor?
Genellikle haftanın belirli günlerinde, özellikle Cuma ve Pazar günleri Salıpazarı merkezinde büyük köy pazarı kurulur. Ancak bazı köylerde dönüşümlü olarak haftalık küçük pazarlar da açılır.
2. Salıpazarı’nda hangi ürünler mevsime göre öne çıkar?
Kışın reçel, turşu, pekmez, el yapımı örgüler; yazın ise taze sebze, meyve ve bal öne çıkar. Mevsimsel üretim kültürü ilçede hâlâ korunmaktadır.
3. Ziyaretçiler köy pazarlarında üreticilerle tanışabilir mi?
Evet. Pazar kültürü, üreticiyle alıcı arasındaki samimi iletişimi temel alır. Ziyaretçiler hem alışveriş yapabilir hem de üretim hikâyelerini birinci ağızdan dinleyebilir.
SONUÇ: KIŞIN SICAK YÜZÜ SALIPAZARI PAZARLARINDA
Salıpazarı köy pazarları, kış mevsiminde ilçenin kalbini atan mekânlardır. Kadın üreticilerin emeğiyle hayat bulan bu tezgâhlar, hem yerel ekonomiyi canlı tutar hem de kültürel bir mirası geleceğe taşır.
Soğuk bir kış gününde Salıpazarı’na yolunuz düşerse, bu pazarların sıcak atmosferinde bir bardak çay içmeden dönmeyin. Çünkü her ürün, sadece bir alışveriş değil, bir emek hikâyesidir.