KIŞIN BEREKETİ: ÇARŞAMBA OVASI’NDA ÜRETİM DURMAZ
Samsun’un doğu kesiminde yer alan Çarşamba Ovası, Türkiye’nin en verimli delta ovalarından biridir. Kızılırmak’ın taşıdığı alüvyonlarla zenginleşen toprak yapısı, bölgeyi yılın dört mevsimi üretime elverişli kılar. Kış aylarında birçok bölgede tarım yavaşlarken, Çarşamba Ovası’nda üretim tam tersine çeşitlenir.
Seralar, örtü altı üretim ve dayanıklı kışlık sebzeler sayesinde ova, kış mevsiminde de hareketlidir. Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre, Çarşamba Ovası’nda kış aylarında 30’dan fazla ürün çeşidi yetiştirilmektedir. Bu yönüyle ova, sadece Samsun’un değil, tüm Karadeniz Bölgesi’nin gıda tedarikinde önemli bir paya sahiptir.
SERALARDA KIŞIN SICAK EMEĞİ
Kış tarımının en belirgin unsurlarından biri, seracılıktır. Çarşamba Ovası’nda binlerce dönümlük alanda sera üretimi yapılır. Domates, biber, marul, ıspanak gibi ürünler, doğal gübre ve modern sulama sistemleriyle yetiştirilir.
Üretici Ahmet Yılmaz, “Kışın soğukta bile toprağı boş bırakmıyoruz. Seralar bizim ekmek teknemiz” diyerek bu emeğin anlamını özetliyor. Bölgedeki üreticiler, yaz-kış demeden ürünlerini pazarlara ulaştırarak hem ekonomik hem de sosyal olarak kırsal yaşamı canlı tutuyor.
Çarşamba seracılığı, devlet destekleriyle de güç kazanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “Kırsal Kalkınma Destekleri Programı” kapsamında üreticilere düşük faizli sera kredileri ve teknik eğitimler sağlanıyor (Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı).
KIŞLIK MAHSULLERİN BEREKET TABLOSU
Çarşamba Ovası’nın kış aylarında yetişen ürünleri, hem çeşit hem de kalite açısından dikkat çeker. Bölgedeki üreticiler, toprağın doğal gücünü korumak için dönüşümlü ekim yöntemlerini tercih eder.
Ürün Adı Üretim Alanı (dekar) Hasat Dönemi Ortalama Verim (kg/dekar) Öne Çıkan Özellik Satış Noktası
Lahana 5.800 Kasım–Şubat 4.000 Soğuğa dayanıklı, iri başlı Yerel Pazar
Marul 3.200 Aralık–Mart 2.500 Serada yetişen, organik Haller & Marketler
Ispanak 2.600 Kasım–Ocak 3.200 Demir yönünden zengin Market & Pazaryeri
Havuç 4.100 Ekim–Mart 5.000 Tatlı aromalı, sulu İhracat & Yerel
Karnabahar 2.000 Kasım–Şubat 2.800 Sık dokulu, dayanıklı Yerel Pazar
Soğan 3.900 Tüm yıl 3.500 Uzun süre saklanabilir Toptan Satış
Bu tablo, Çarşamba Ovası kış tarımının ne kadar güçlü ve sürdürülebilir olduğunu gösterir. Ürün çeşitliliği, hem iç tüketim hem de dış ticaret açısından bölgeye avantaj sağlar.
KADINLARIN ÜRETİMDEKİ GİZLİ ROLÜ
Kış tarımında kadınların emeği göz ardı edilemez. Çarşamba köylerinde birçok kadın, seralarda fide dikimi, hasat, ürün paketleme gibi süreçlerde aktif olarak çalışır. Bu katılım, hem aile ekonomisine katkı sağlar hem de kırsal kalkınmanın sürekliliğini destekler.
Çarşamba Kadın Kooperatifi, son yıllarda kadın üreticilerin pazara erişimini artırmak için önemli bir platform haline gelmiştir. Kadın üreticiler, kış sebzelerini işleyip turşu, konserve ve kurutmalık haline getirerek ek gelir elde eder.
Bu durum, sadece ekonomik değil, sosyal anlamda da kadınların güçlenmesine katkıda bulunur. Üretici Hatice Hanım’ın ifadesiyle, “Toprakta çalışmak, sadece kazanç değil, özgürlüktür.”
TARIMDA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE DOĞAL DENGE
Çarşamba Ovası’nda yapılan kış tarımı, doğayla uyum içinde ilerler. Bölgede kimyasal gübre kullanımı minimum seviyededir; üreticiler organik ve biyolojik yöntemleri tercih eder. Bu yaklaşım, hem toprağın verimini korur hem de çevre dostu bir üretim kültürünü yaygınlaştırır.
Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin desteklediği “Yeşil Tarım Projesi” kapsamında, çiftçilere çevreci tarım teknikleri hakkında eğitimler verilmiştir. Ayrıca, atık suyun tarımda geri kullanımı gibi yenilikçi uygulamalar da bölgedeki üreticiler tarafından benimsenmektedir.
Kış aylarında bile yeşil kalan tarlalar, Çarşamba Ovası’nın doğayla olan dengesinin en güzel göstergesidir.
SIKÇA SORULAN SORULAR
1. Çarşamba Ovası’nda kışın hangi ürünler yetişir?
Kış aylarında lahana, ıspanak, marul, havuç, pırasa, karnabahar ve soğan öne çıkan ürünlerdir. Seralarda ayrıca domates ve salatalık üretimi de sürmektedir.
2. Kış tarımı çiftçilere ekonomik olarak nasıl katkı sağlar?
Kış üretimi, gelir sürekliliği sağlar. Üreticiler, yaz mahsullerinden sonra seralarda veya açık tarlalarda kışlık sebze ekerek gelir kaybı yaşamaz.
3. Çarşamba Ovası ürünleri nerelere satılıyor?
Ürünlerin büyük kısmı Samsun ve çevre illerdeki pazarlarda satılır. Ayrıca bazı sebzeler, özellikle havuç ve soğan, Karadeniz dışındaki illere ve ihracata da gönderilir.
SONUÇ: BEREKETİN KIŞTAKİ ADI – ÇARŞAMBA OVASI
Çarşamba Ovası kış tarımı, soğuk havalarda bile üretimin devam ettiğini kanıtlayan eşsiz bir örnektir. Verimli topraklar, çalışkan üreticiler ve doğayla uyumlu tarım anlayışı sayesinde ova, kış mevsimini bile berekete dönüştürür.
Bu bereket hikâyesi, sadece toprağın değil, insanların emeğinin de bir yansımasıdır. Çarşamba Ovası’nda her kış, umutla filizlenir; her ürün, bir üretim hikâyesinin simgesi olur.