Samsun, Anadolu’nun kuzeyinde yer alan tarihî bir liman kentidir. Şehrin geçmişi, M.Ö. 7. yüzyıla uzanan Amisos Krallığı ile başlar. Karadeniz kıyısındaki bu uygarlık, ticaretin ve kültürün buluşma noktası olmuştur.
“Samsun’un Antik Mirası: Amisos Krallığı”, bugünün Samsun’unda hâlâ görülebilen izleriyle bölgenin derin tarihine ışık tutar. Amisos Tepesi, Tekkeköy Mağaraları ve müzelerdeki eserler, bu uygarlığın izlerini yaşatır.
Amisos Krallığı’nın Yükselişi
Amisos, Miletli koloniciler tarafından kurulmuş ve kısa sürede Karadeniz ticaretinde etkin bir merkez hâline gelmiştir. Roma ve Pontos dönemlerinde güç kazanan şehir, “Pompeiopolis” adıyla Roma İmparatorluğu’nun önemli yerleşimlerinden biri olmuştur.
Arkeolojik bulgular, Amisos halkının zengin bir yaşam tarzına sahip olduğunu gösterir. Mozaikler, takılar ve seramikler, dönemin sanat anlayışını yansıtır. Krallığın mirası, Samsun’un kültürel kimliğinin temel taşlarından biri olmayı sürdürür.
Amisos Tepesi ve Mezarları
Amisos Tepesi, krallığın en önemli kalıntılarının bulunduğu yerdir. 1995’te keşfedilen Amisos Mezarları, Pontos dönemine ait soyluların gömüldüğü alanlardır. Burada çıkarılan altın takılar ve objeler, “Amisos Hazinesi” adıyla Samsun Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
Tepenin modern düzenlemesiyle birlikte ziyaretçiler, hem tarihî hem de görsel bir deneyim yaşar. “Samsun’un Antik Mirası: Amisos Krallığı” denildiğinde ilk akla gelen yer burasıdır.
Samsun’un Antik İzleri
Amisos’un etkisi sadece tepede değil, tüm şehirde hissedilir. Tekkeköy Mağaraları, İkiztepe Höyüğü ve Dündartepe Yerleşimi gibi alanlar, Samsun’un binlerce yıllık tarihini gözler önüne serer.
Aşağıdaki tablo, kentin başlıca antik miras noktalarını özetler:
| Alan Adı | Dönem / Uygarlık | Buluntular / Özellikler | Günümüzdeki Durumu | 
| Amisos Tepesi | Pontos / Roma | Lahitler, altın eşyalar | Ziyarete açık | 
| Tekkeköy Mağaraları | Prehistorik | Kaya yerleşimleri, taş aletler | Açık hava müzesi | 
| İkiztepe Höyüğü | Tunç Çağı | Silah, seramik objeler | Arkeolojik kazı alanı | 
Sıkça Sorulan Sorular
1. Amisos Krallığı nerede kurulmuştur?
Samsun’un Baruthane bölgesinde, bugünkü Amisos Tepesi çevresinde kurulmuştur.
2. Amisos Hazinesi nedir?
1995’te keşfedilen, altın takı ve bronz objelerden oluşan bir koleksiyondur. Samsun Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
3. Amisos Tepesi neden önemlidir?
Pontos dönemine ait mezarlar ve hazineler burada bulunmuştur. Ayrıca Samsun’un en önemli arkeolojik alanlarından biridir.
Sonuç ve Öneri
Samsun’un Antik Mirası: Amisos Krallığı, Karadeniz’in tarihî kimliğini anlamak için eşsiz bir duraktır. Bu alanlar yalnızca geçmişin izlerini değil, kültürel sürekliliği de yansıtır.
Ziyaretçilere önerimiz, Amisos Tepesi’ni, müzeleri ve Tekkeköy Mağaraları’nı gezerek bu kadim uygarlığın hikâyesini yerinde deneyimlemeleridir. Samsun’un antik mirası, hem tarih bilinci hem de kültürel turizm açısından korunması gereken paha biçilmez bir değerdir.