Karadeniz’in kıyısında yer alan Samsun, balıkçılık kültürüyle öne çıkar. Balık, mutfakta yalnızca besin değil, kültürel bir değer olarak da görülür. Samsun mutfağında balığın farklı pişirme gelenekleri, tazeliğin korunması ve lezzetin ön plana çıkarılması esasına dayanır. Bu gelenekler, hem günlük sofralarda hem de özel günlerde yaşatılır.
Balık pişirme yöntemleri, malzemenin türüne ve mevsime göre çeşitlilik gösterir.
BUĞULAMA VE HAŞLAMA GELENEĞİ
Samsun mutfağında balık genellikle buğulama veya haşlama yöntemiyle pişirilir. Bu yöntemler, balığın doğal lezzetini ve dokusunu korur. Balık, sebzeler ve minimal baharatlarla hazırlanır, böylece aroma dengesi sağlanır.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bölgesel mutfak incelemelerinde, Karadeniz’de buğulama ve haşlamanın balığın tazeliğini ve besin değerini korumada en yaygın yöntemler olduğu belirtilmektedir.
IZGARA VE FIRINDA PİŞİRME
Izgara ve fırın, Samsun’da balık için tercih edilen diğer yöntemlerdir. Izgara balık, özellikle hamsi ve mezgit gibi küçük balıklarda uygulanır. Fırında pişirme ise levrek ve çupra gibi iri balıklarda öne çıkar. Bu yöntemler, lezzeti yoğunlaştırırken geleneksel tatları yaşatır.
Samsun’daki evlerde ve lokantalarda balığın pişirme süresi ve baharat kullanımı ölçülü tutulur, böylece yerel tat dengesi korunur.
TATLILIK VE SOSLU YÖNTEMLER
Samsun mutfağında bazı balık tarifleri, mevsim sebzeleri ve yöresel soslarla zenginleştirilir. Özellikle özel günlerde balık, domates, biber ve limon gibi doğal malzemelerle fırınlanır veya tencerede sosla pişirilir. Bu gelenek, hem görselliği hem lezzeti artırır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın araştırmalarına göre, Karadeniz’de balık sosları ve sebze kombinasyonları kültürel bir değer olarak aktarılmaktadır.
SIK SORULAN SORULAR
Samsun’da hangi balıklar en çok tercih edilir?
Hamsi, mezgit, levrek ve çupra.
Balık pişirirken baharat kullanımı nasıl yapılır?
Ölçülü ve doğal baharatlarla, balığın lezzeti ön plana çıkarılarak yapılır.
Balık pişirme gelenekleri modern mutfakta devam ediyor mu?
Evet, hem evlerde hem de lokantalarda bu gelenekler sürdürülmektedir.