Samsun'da trafik akışının en yoğun yaşandığı
bölgelerden olan Yeşilkent'teki köprülü kavşak,
eşi ve benzeri ancak Karadeniz'de görülebilen
yapılardan biridir… Karadenizli; kıvrak zekasıyla
sorunların üstesinden gelebilmek için
bilimsel bütün verileri altüst ederek, sorunu çözer…
Ve sonunda bu yapılar da haber konusu olur!..
Ama bu kez, işin içinde şahıs değil,
devlet kurumu vardır…
Yeşilkent'teki köprülü kavşak, trafiğin yoğunluğuna
çözüm için yaplmıştı ama şimdi bir "sorun" yumağına
dönüştü… Okullar, tam olarak eğitim-öğretime açıldığı
dönemlerde, köprülü kavşak lunaparktaki çarpışan oto
pistinden farksızdır… Önceki gün de zincirleme
kaza meydana gelen Yeşilkent Köprülü Kavşağı, artık
Samsun'un gündeminde… Öyleyse, yardımcı olmak amacıyla
uzman bir arkadaşımın adını vermemem koşuluyla
hazırladığı raporu, sizlerle paylaşmak istiyorum:
"Samsun İlkadım İlçesi'nde yer alan Yeşilkent (Derecik)
Köprülü Kavşağı 2017 yılında trafiğe açılmıştır.
Kavşağın kuzey – güney istikametindeki kolları, Samsun’u,
Ankara ve İstanbul’a bağlayan şehirlerarası karayolu
üzerindedir. Doğu batı ekseni ise Samsun Çevre Yolu ve
Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı üzerine oturmaktadır.
Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı, Samsun’un hızlı gelişen
Atakum İlçesi'nde kent lekesini büyük ölçüde kapsayan yarı
çevre yolu niteliği taşıdığı için Ondokuzmayıs,
Bafra gibi büyük batı ilçeleriyle Sinop’a uzanan
şehirlerarası karayolunun fiili taşıyıcısı niteliğindedir.
Bu köprülü kavşak, eski Samsun diye tabir edebileceğimiz
şehir merkeziyle yeni Samsun niteliğindeki Atakum bölgesini
birbirine bağlayan iki koridordan güneydeki kol üzerindedir.
Yeşilkent Köprülü Kavşağı'nın geometrik yapısı, trafik
mühendisliği standartlarına son derece aykırı sert virajlar
içermektedir. Ankara yolundan, Atakum’a sola dönüş kolu ve
(hem Atakum hem de kuzey koldan) çevre yoluna dönüş kolu
sert dönüşler barındırmaktadır. Bu dönüş kollarına giren
trafik, geliş kollarındaki işletme hızının fiilen yüksek
olması nedeniyle, geometrik açıdan kusurlu bu dönüş kollarında
sıkça kazalara sebep olmaktadır.
Geometrik hatalardan birisi de çok şeritli gelen kolların
kavşağa girişte boğumlanarak daralmasıdır. Bu durum,
trafik güvenliği için büyük sorunlar yaratmakta, ilave
olarak zirve saatlerde kavşakta trafik sıkışıklığına
sebep olmaktadır. Kavşakta yapılan en temel hata, trafik
akışının en yoğun olduğu istikametlerden ikisinin
(Atakum – Çevre yolu ve Ankara – Atakum) düşük kapasiteli
tasarlanmasıdır. Karayolları, kendi yol ağında olan çevre
yolu ve Ankara Yolu üzerindeki akışı sağlamaya öncelik
vermiştir. Yerel trafik yükünü ve akış kapasitesini dikkate
almamış, adeta kendi işini gördükten sonra, şehrin trafik
sorunlarını ihmal etmiştir.
Bu kavşağın ideal çalışması için dört kollu yonca modeli
uygundur. Buna uygun kamulaştırma yapıl(a)mamıştır.
Özellikle kamulaştırma ihtiyacı duyulan bölgelerde eski
Yeşilkent Belediye Başkanı'nın kişisel ya da yakınlarının
arazilerinin bulunması, bunun en önemli sebeplerinden birisidir.
Proje tasarımındaki diğer bir kısıt, kavşak havzasında yer alan
Mert Irmağı yatağıdır. Çevre yolu üzerinde 350 metre mesafede
kalan Otogar Kavşağı ve Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı'nda
200 metre mesafedeki Cumhuriyet Caddesi dönel kavşağı da
proje tasarımını kısıtlamaktadır. Bütün bu kısıtları çözecek
biçimde yeni bir planlama yapmak yerine mevcut fiziksel şartlara
sığmaya çalışılmış; sonuçta zorlama bir trompet kavşakla bugünkü
tablo ortaya çıkmıştır. Bu kavşak, Samsun’un en büyük iki ilçesi
Atakum ve İlkadım’ı birbirine bağlamaktadır. Bu ilçelerden
Atakum’da binde 62 ve İlkadım'da ise binde 19 oranında nüfus
artışı vardır. Batı Çevre yollarının yapımı, kısa vadede söz konusu
değildir. Bu nedenle Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı'nın fiili
çevre yolu rolü, uzun bir süre devam edecektir. Bafra – Sinop
istikametine doğru artan şehirlerarası karayolu trafiği,
bu kavşağın kapasitesini giderek daha da zorlayacaktır.
Yapımı planlanan şehir hastanesi, Atakum istikametinden trafik
çağıracaktır. Buna ilave olarak şehir hastanesinin planlandığı
bölgede artacak kentleşme, çevre yolunun trafiğini artıracaktır.
Samsun şehir lekesinin çevre yolunun güneyine taşmasıyla beraber
önümüzdeki 10 yıl içinde şehir içi ekspres yol haline gelecektir.
Bütün bu sorunlar zaten kapasite yetersizliği yaşayan kavşağın
ürettiği sorunları daha da artıracaktır.
İdeal çözüm, kamulaştırma yapılarak kavşağın yonca biçiminde
çalıştırılacak şekilde yeniden yapımıdır.
Ancak bunun maliyeti çok yüksektir.
İkinci çözüm, Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı’nı üstten bir
viyadükle çevre yoluna bağlayarak, ana akım trafiği virajlardan
kurtarmaktır. Ankara yolunda güney koldan Recep Tayyip Erdoğan
Bulvarı'na dönüşleri nispeten azaltmak için takriben 4 km kadar
güneyde kalan Toybelen Sanayii kavşağından Atakum – Sinop
istikametine gidecek trafik yönlendirilebilir. Adı geçen kavşağın
biraz geliştirilmesi ve Toybelen Sanayi Yolu – Çobanözü
istikametinde yol standardının iyileştirilmesi halinde Yeşilkent
Köprüsü'nden dönen trafik kısmen azalır.
(Bu yol, özellikle ağır vasıtalar ve şehirlerarası otobüsler için
zorunlu hale getirilmelidir.)Öte yandan Makromarket AVM’nin
yanındaki yollarda iyileştirme yapılırsa, İlkadım İlçesi Barış
Bulvarı üzerinden Ankara Yolu (kuzey) tarafına gitmek isteyen
trafik buradan geçirilebilir."
Her konuda bilmişin çok olduğu şehirde, belki birileri,
bu raporu değerli bulur da Samsun bu ayıptan kurtulur…
Elçiye zeval olmaz!..
